Lilith;
Musevilik ve Hristiyanlık'ta önemli bir yeri olan ve efsanelere konu olmuş bir
kadın. Adem'in
ilk eşi olarak Tanrı tarafından, Adem ile aynı anda çamurdan yaratılan Lilith (
eşitlik iddiasında bulunan ilk insan olarak tarihte yerini almıştır
Efsaneye
göre, Tanrı insanı başlangıçta Adem ve
Lilith olarak çift yaratır. Tanrının bir lütfu olarak Lilith ve Adem cennet
bahçesinde birlikte yaşamaya başlarlar. Ancak bu birliktelik mutlu bir
beraberlik değildir. Anlaşmazlık sebepleri ise boşanma davalarında ileri
sürülen gerekçelerden pek farklı değildir: Adem, Lilith'in olaylara neden
kendisinden farklı yaklaştığını anlayamaz onu kendisine hizmet etme, bahçeyi
bakımlı ve düzenli tutma konusunda tembel ve isteksiz olmakla suçlar.
Kısacası
anlaşmazlık sebebi Adem'in
sürekli olarak kadına üstünlük taslaması, ona hükmetmeye çalışmasıdır. Lilith
ise ikisi de aynı topraktan yaratıldığına göre eşit olmaları gerektiğini
savunur ve erkeğin kendisinden üstün olmak istemesine bir anlam veremez.
Sonunda birlikte yaşamalarının imkansız hale geldiğine karar verir ve Tanrı'nın
söylenmemesi gereken adını anarak (ki bu isim cennetten çıkış için tek
paroladır) uçup gider ve yeryüzünde Kızıl Deniz yakınlarındaki bir mağaraya
sığınır. Lilith, Adem ile anlaşamayınca cenneti terk eder ve dünyaya gider.Kendisine
sunulan sıcak yuvayı kapıyı çarparak terkettiği için artık
yeri de cennetten dışlanmışlar arasında olacaktır. Çevresindeki cinlerle ve
cinlerin kralı (ya da şeytanın ta kendisi) Samael ile ilişkiye girer ve
onlardan cin çocuklar doğurur, hem de günde yüz çocuk gibi yüksek bir oranda.
İnanışa göre dünyada kötülüklerin bu kadar yaygınlaşmasının sebebi budur.
Cennette
yalnız kalan Adem ise
Lilith'i geri getirmesi için Tanrı'ya yalvarır. Tanrı da Senoy, Sansenoy ve
Semangelof isimli üç meleği elçi olarak gönderip "evine dön" çağrısı
yaptırır Lilith'e. O da kesinlikle dönmeyeceğini bildirir. Melekler kendisini,
geri dönmemesi halinde her gün yüz çocuğunu öldüreceklerini söyleyerek tehdit
ederler. Tehdit yerine getirilir. Lilith, duyduğu acıyla bundan sonra Adem
soyundan gelen bütün insan yavrularının, hamile ve doğum yapmakta olan
kadınlarla bebeklerin baş düşmanı olmaya yemin eder. Erkek çocuklarının
doğduktan sonra ilk sekiz gün içinde, kız çocuklarının ise ilk yirmi gün içinde
canını alacaktır. Sadece yakınında üç meleğin ismi veya sureti bulunan
çocuklara dokunmayacaktır.
Lilith'in
dönmesinden ümidi kesen Tanrı, Adem uyurken
bilinen kaburga kemiği yöntemiyle Havva'yı yaratır. Bu yeni kadının, vücudunun
bir parçası olduğu erkeğe karşı çıkamayacağını düşünmektedir. Havva Lilith'e o
kadar benzemektedir ki Adem uyanınca yanında bulduğu kadının başka biri
olduğunu anlamaz. Onun kendisine Lilith gibi karşı çıkmayıp boyun eğmesini ise
"nihayet hidayete erip yola geldi" diye yorumlar.
Lilith
ise artık kesinlikle
kötülerin safındadır. Bütün insanoğullarının ve kızlarının başına gelen nice
felaketin sebebidir. İnsanlara yaptığı kötülükler saymakla bitmez: Beşikteki
bebeklerin bugünün tıbbınca bile sebebi açıklanamayan ani ölümlerinin baş
sorumlusu olduğuna inanılır. Hamile ve doğum yapmakta olan kadınlara musallat
olarak düşüklere, ölü doğumlara ve annelerin ölümüne sebep olur. Aynaları yurt
edinip özellikle aynaya fazla bakan kadınları kendi safına çeker.